Kontrole urzędnicze w nowej rzeczywistości. Co warto wiedzieć?

• KAS vs kasa
• ZUS vs postojowe

KAS vs kasa

Dziś znamy tylko zarys nowych przepisów, które w najbliższym czasie mają zwiększyć uprawnienia kontrolne urzędników fiskusa. Reforma Krajowej Administracji Skarbowej jest na razie tylko dziennikarskim doniesieniem, choć jej kształt już dziś może budzić spore wątpliwości. Wśród nowych narzędzi kontrolnych i egzekucyjnych wobec właścicieli firm, mają się znaleźć m.in. takie kontrowersyjne rozwiązania, jak:

• prowokacje zakupowe,
• zajęcia mienia na 36 godzin, czy
• zamiana czynności sprawdzających na postępowanie sprawdzające.

Tzw. zakup prowokowany to nic innego, jak możliwość wcielenia się urzędnika w klienta dokonującego zakupu i tym samym sprawdzenie prawidłowości rejestracji zakupu na kasie, udokumentowanego odpowiednim dowodem papierowym w postaci paragonu. Taki “tajemniczy klient” w przypadku stwierdzenia uchybień, będzie zobowiązany do ujawnienia się i nałożenia kary na niesolidnego przedsiębiorcę.

Nieco bardziej radykalna wydaje się opcja zajęcia mienia. Otóż właściciel firmy, u którego stwierdzone zaległości wobec Urzędu Skarbowego przekroczą limit 5 tysięcy złotych, które jednocześnie nie są możliwe do wyegzekwowania, musi się liczyć z karą zajęcia towaru, bądź maszyn oraz środka transportu na czas 36 godzin. Według zapowiedzi mediów fiskus będzie mógł zbyć ruchomość w celu pokrycia zadłużenia. Równocześnie dług zostanie anulowany, jeśli przedsiębiorca przedstawi dowód spłaty lub prowadzenia czynności, które uniemożliwiają sprzedaż ruchomości (np. odroczenie, umorzenie, przedawnienie, rozłożenie na raty itp.). W tej patowej sytuacji przedsiębiorca ma również prawo na złożenie skargi w terminie 14 dni.

ZUS vs postojowe

W związku z pandemią rząd wprowadził Tarczę Antykryzysową, czyli szereg rozwiązań ułatwiających funkcjonowanie firmom w tym trudnym czasie. Wielu przedsiębiorców skorzystało więc ze zwolnienia z opłacenia składek oraz wypłaty świadczenia postojowego. Podmiot, który rozpatrywał wnioski, czyli ZUS ma więc oczywiste prawo do kontroli zasadności przyznanych środków. Wprowadzone specjalne przepisy (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm. oraz art. 15zy specustawy w sprawie COVID-19) umożliwiają współpracę urzędników ZUS oraz Krajowej Administracji Skarbowej. Co za tym idzie, wymianę danych, niezbędną do weryfikacji prawidłowości złożonego oświadczenia. Jeśli zostaną stwierdzone jakiekolwiek nieprawidłowości (np. w postaci błędnie podanego przychodu), przedsiębiorca zostanie zobligowany do zwrotu wypłaconej kwoty wraz z odsetkami za opóźnienie (od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu). Kontrola może również obejmować tych, którzy skorzystali ze zwolnienia z opłacenia nieuiszczonych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz FP, FS i FGŚP za okres od 1 marca do 31 maja 2020 r. i w szczególnych przypadkach za okres od 1 kwietnia do 31 maja 2020 r. W tej sytuacji również następuje wymiana informacji między urzędami (ZUS-KAS), które w przypadku niezgodności, skutkuje obowiązkiem zwrotu składek za wnioskowany okres wraz z odsetkami.

Konieczność skrupulatnego liczenia wydatkowanych przez państwo środków nie powinna nikogo dziwić. Pandemia uderzyła po kieszeni przedsiębiorców, którzy stanowią przecież kamień węgielny polskiej gospodarki. Warto więc dokładnie wczytać się w przepisy, by nie musieć dodatkowo płacić za niewiedzę.